Hoe komt een domein van leiderschap tot uitdrukking in gesprekken die je voert? Dat is de kernvraag, die ik beantwoord met een viertal video’s. Je ziet me als leider in vier verschillende domeinen met medewerking van mijn collega’s bij Radar, Silvia Fey (hier in de rol van hoofd HRM) en Diana Zanuttini (camera en montage). Je ziet hier de video die een beeld geeft van het verbindende domein. Heb je hem nog niet gezien? Kijk dan even! Het duurt nog geen twee minuten…
In het verbindende domein ben je als leider geïnteresseerd in de waarheid van anderen. Je bent er van overtuigd dat dat je verder kan brengen. Er is sprake van gelijkwaardigheid: ieders mening doet er toe. Het gaat niet om wie iets zegt, maar vooral om wat iemand zegt. De gedachte is dat je door de verschillende waarheden te bespreken en te verbinden je een passend vervolg geeft aan dat wat je op dat moment bezig houdt.
De scene
Leider en medewerker zitten in een driehoek en hebben zich naar elkaar toe gedraaid. De leider vertelt en de medewerker knikt begrijpend. De leider legt zijn zorgen op tafel en de vragen die hem bezig houden. Hij wil het begrijpen en denkt dat de medewerker hem daarbij kan helpen. Hij wil de medewerker ook in positie brengen. Hij vraagt zich af of hij dat tot dit moment voldoende doet. Met ‘wat zou jij doen als je de vrije hand kreeg’ biedt hij alle ruimte aan de medewerker om haar ‘waarheid’ in te brengen.
De oogst van dit domein
Het is natuurlijk maar een scene. We hebben geprobeerd zo’n gesprek te karakteriseren. Eigenlijk is het alleen maar de start van een gesprek. Vervolgens komen vragen langs. Vragen die helpen om na te denken over de consequenties van zo’n aanpak. Je zult bij de andere video’s zien, dat die vragen steeds hetzelfde zijn. Elk domein heeft immers zijn goede en slechte kanten. Of beter gezegd: de oogst van elk domein is anders. Uitgaande van het gegeven dat ‘je oogst, wat je zaait’, kun je de opbrengst van de keuze voor het verbindende domein schetsen. Je gebruikt de kracht van de medewerkers. Tegelijkertijd weet je op voorhand niet wat de uitkomst wordt. Welke actie ingezet gaat worden is afhankelijk van de inbreng van de medewerker. In het voorbeeldgesprek zal de medewerker haar opvatting geven. Als leider kun je dan verdiepende vragen stellen en je kunt je eigen opvatting erbij leggen. Maar primair blijf je de verschillende waarheden die in het geding zijn in positie houden. Door die te verbinden breng je synergie tot stand. De oogst is dan een actie met draagvlak, waarbij opvattingen van betrokkenen benut zijn. Dit betekent dus dat je in dit domein niet jouw eigen waarheid er door kunt duwen. Voor jou is leidend, dat de keuze voor het verbindend domein leidt tot de beste oplossing. Zonder dat je op voorhand die oplossing kent. Dit domein vraagt tijd. Je doet immers de nodige verkenningen. Bij een acute crisis, is dit domein dan ook niet te verkiezen.
Nelson Mandela was als leider helemaal thuis in dit domein. Na jarenlange gevangenisstraf kwam hij aan de leiding in Zuid-Afrika en inspireerde hij tot een vreedzaam samen leven van ‘zwart’ en ‘blank’. De film ‘Invictus‘ gaat op een deel van het leven van Mandela in. Het verbindende domein komt daarin prachtig tot uitdrukking, wanneer de aanvoerder van het blanke Zuid Afrikaanse rugbyteam bij hem op theevisite komt. Hij gaat tegenover Mandela zitten, waarna Mandela als vanzelf een positie kiest in een driehoek, zoals ook in onze scene te zien is. Je ziet de verbinding als het ware ontstaan.
Vier niveaus
Tot slot: verbindend leiderschap komt tot uitdrukking op vier niveaus. In de opname zien we één van die vier niveaus: de manier waarop je met anderen omgaat. De andere niveaus zijn: hoe jezelf in de wereld staat, hoe de communicatie over en weer is in je organisatie en tot slot hoe je insteek is in de samenleving. Kort en goed kun je zeggen, dat een verbindend leider vol begrip is voor de ander; in zijn organisatie problemen benoemt, die stapsgewijs verkent en in acties omzet met participatie en betrokkenheid van medewerkers en in de samenleving zich coöperatief opstelt en concurrenten vooral als collega’s ziet.
Wat je verder kunt doen
Ken je collega’s voor wie dit artikel heel bruikbaar zou kunnen zijn? Stuur hen dan een link van dit artikel door. Heb je feedback of suggesties voor mij of voor medelezers, gebruik dan het commentaarveld onder het artikel om je commentaar te geven. Samen maken we van verbindend leiden de bovenstroom!
